Οι γυναίκες σαν εμένα

Προσφυγοπούλα στην Ειδομένη, 2016.

Οι γυναίκες σαν εμένα

δεν ξέρουν άλλο απ΄ το να κλαίνε,

κλάμα ανυπόφορο

που ξαφνικά

ξεχύνεται

όπως από κομμένη αρτηρία.

Οι γυναίκες σαν εμένα

δέχονται χτυπήματα

και δεν τολμούν να τ΄ ανταποδώσουν.

Τρέμουν από θυμό,

τον καταπνίγουν.

Σαν λιοντάρια σε κλουβιά,

οι γυναίκες σαν εμένα

ονειρεύονται…

ελευθερία…

μτφρ: Θεοδόσης Βολκώφ

Σημ.: Η Maram al-Masri είναι πολυβραβευμένη ποιήτρια από τη Συρία. Ο τίτλος τέθηκε αυθαίρετα.

Γυναικεία εργασία

Μαίρη Κασάτ. Το μπάνιο. 1893.

Έχω να προσέχω τα παιδιά

Ν' απλώσω τα ρούχα

Να σφουγγαρίσω το πάτωμα

Να ψωνίσω για φαγητό

Να τηγανίσω μετά το κοτόπουλο

Να σκουπίσω το μωρό

Έχω παρέα να ταΐσω

Τον κήπο να ξεχορταριάσω

Έχω πουκάμισα να σιδερώσω

Να ντύσω τα κουτσούβελα

Την κονσέρβα ν' ανοίξω

Έχω να καθαρίσω τούτη την καλύβα

Μετά να φροντίσω για τους ασθενείς

Το βαμβάκι ύστερα να μαζέψω.

Λάμψε πάνω μου, ηλιαχτίδα

Βρέξε πάνω μου, βροχή

Ριχτείτε πάνω μου απαλά, δροσοσταλίδες

και δροσίστε πάλι το μέτωπό μου.

Καταιγίδα, πάρε με από 'δω

Με τον αγριεμένο σου άνεμο

Άσε με να αιωρηθώ στον ουρανό

Ώσπου να μπορώ ξανά ν' αναπαυθώ.

Ριχτείτε απαλά, χιονονυφάδες

Καλύψτε με με λευκά

παγωμένα φιλιά και

Αφήστε με ν' αναπαυθώ απόψε.

Ήλιε, βροχή, κυρτέ ουρανέ,

Βουνό, ωκεανοί, φύλλο και πέτρα

Αστέρι λάμψε, σελήνη φέξε

Είστε ό,τι μπορώ να αποκαλέσω δικά μου.

μτφρ: Μαρία Κατσοπούλου

Remember

 Ρόναλντ Χουκ. Κάτι να θυμάμαι. 2010. 

Να με θυμάσαι όταν θα 'μαι μακριά,

μακριά σε χώρα σιωπηλή, να μην μπορεί

εσύ απ' το χέρι να με παίρνεις ούτε πια

μισή στραμμένη για να φύγω να 'μαι εκεί.

Να με θυμάσαι κι όταν πια δεν θα μου λες

μέρα τη μέρα σχέδιά σου για το μέλλον˙

να με θυμάσαι απλώς: καταλαβαίνεις, πλέον

θα 'ναι αργά για προσευχές ή συμβουλές.

Μα κι αν για λίγο με ξεχάσεις κι ύστερα

με θυμηθείς ξανά, μη θλίβεσαι: γιατί

εάν αφήσουν το σκοτάδι κι η φθορά

έστω ένα ίχνος από αυτά που 'χα σκεφτεί,

καλύτερα είναι να γελάς κι ας μη θυμάσαι

παρά να μη με λησμονείς και να λυπάσαι.

Επιμ.-Μτφρ: Διονύσης Καψάλης - Γιώργος Κοροπούλης

Τι παράξενο

Μαρκ Σαγκάλ. Οι παίκτες. 1968.

Πού είναι τώρα η παλιά μου θέληση

η προσήλωση στον δυτικό πολιτισμό

η πίστη στον απρόβλεπτο μηχανισμό

της ανθρώπινης νόησης

Με τι χαρά έβλεπα τον ήλιο ν' ανατέλλει

όλα τα περασμένα χρόνια -

και της αγάπης ο ίσκιος περπατούσε πλάι μου

πατούσε απαλά στα βήματά μου

και μπρος και πίσω μου κρυβόταν

σαν το μικρό παιδί στης μάνας τη φούστα

Μα ήρθαν άλλοι καιροί

χρόνια αδικαίωτα

Κανείς δεν ανεβαίνει πια

την σιωπηλή πλαγιά του Θορικού

μόνο στου αρχαίου θεάτρου την ορχήστρα

με ηρωισμό θαυμάσιο

σταλάζουν αίμα οι παπαρούνες. 

Ιστορίες από την ομίχλη

Κλοντ Μονέ. Πορεία στην ομίχλη. 1887.

Κι είπες, εγώ δεν κάθομαι να με ρημάξει η νύχτα.

Έρχεται η Σκοτεινή Κυρά να υφάνει τον ιστό της

και ανεβάζει μυστικά στο στήθος της το γάλα,

να το ταΐσει στα παιδιά που πέθαναν στη γέννα.

Κι εκείνα ξεπετάγονται από τη γη βοτάνια,

πικρά, να τα μαζέψουνε οι μάγισσες στη χάση,

όλες μαζί χορεύοντας στ' ανήλιαγο χορτάρι.

Κι είπες, άλογα μαύρα όταν διαβούν από το σταυροδρόμι,

η μάνα μου μ' ορμήνεψε να στρέψω το κεφάλι

γιατί έχουνε στα μάτια τους του Άδη το μαράζι

κι όποιος σταθεί αντίκρυ τους, πια γυρισμό δεν έχει:

με αγρίμια κοκκινότριχα και λύκους απ' τα χιόνια,

θα ζήσει όλα τα χρόνια του κι αυτός κυνηγημένος.

Γι' αυτό, είπες, δεν κάθομαι να με ρημάξει η νύχτα.

ἀλλ’ ἄϊ θρύληϲθα Χάραξον ἔλθην

Β. Πουζιρκόφ. Κίεβο υπό κατοχή. 1942.

Όσο γι’ αυτές τις φήμες που μου λες -πως τάχα φτάνει

απ’ ώρα σ’ ώρα ο Χάραξος με φορτωμένο πλοίο-

εγώ σου λέω πως είναι υπόθεση του Δία και των θεών.

Πάψε, λοιπόν. Καλύτερα

να με προτρέπεις να προσεύχομαι συχνά στην Ήρα

τη βασίλισσα να φέρει σώος σώο το καράβι

ο Χάραξος και σώους να μας βρει.

Τ’ άλλα ας τ’ αναθέσουμε στην εύνοια των θεών·

γιατί μετά την μπόρα, έρχεται αμέσως ξαστεριά.

Κι αυτοί, που θέλουν οι ολύμπιοι θεοί

να βγάλουν απ’ τις συμφορές,

μακάριοι γίνονται, πανευτυχείς.

Όσο για μας, αν [βάλει

μυαλό] ο Λάριχος και γίνει κάποτε άντρας,

μεγάλο πρόβλημα θα έχουμε λύσει.

μτφρ.: Γιώργος Μπλάνας

Το κτήνος

 Ανρί Ρουσώ. Η πεντάμορφη και το τέρας. 1908.

Πως δεν το έχετε συναντήσει μην είστε και τόσο βέβαιοι.

Κυκλοφορεί παντού, όχι όμως όταν εκείνο θέλει.

Γιατί δεν είναι που όλοι κρύβουμε ένα τέτοιο μέσα μας,

είναι και ότι Εκείνο πάντα κρύβει πίσω του έναν αφέντη.

Πως δεν το έχετε ακούσει μην το λέτε με σιγουριά.

Μιλά πολύ και ακατάπαυστα, για ΄κείνα  όμως που θέλει.

Γιατί δεν είναι πως όλοι έχουμε εμμονές,

είναι  και ότι Εκείνο δεν μπορεί να μάθει περισσότερα.

Πως δεν το έχετε μυρίσει μην το λέτε με βεβαιότητα.

Είναι άοσμο σαν το ψέμα, σαν σκόνη όμως.

Γιατί δεν είναι πως όλοι έχουμε τη μυρωδιά του ψέματος,

είναι  και ότι Εκείνο κάνει τη σκόνη λάσπη.

Πως δεν το έχετε αγγίξει μην είστε και τόσο σίγουροι.

Είναι μαλακό,  μπαλωμένο όμως από ρετάλια.

Γιατί δεν είναι ότι όλοι έχουμε ραφτεί από τους γεννήτορες,

είναι  και ότι Εκείνο έκλεψε κουρέλια  από τα χαμαιτυπεία.

Πως δεν το έχετε γευτεί μην το πείτε ποτέ.

Είναι πότε γλυκό, πότε πικρό, πότε ξινό, όμως πάντα αλμυρό.

Γιατί δεν είναι ότι όλοι έχουμε διάφορες γεύσεις,

είναι  και ότι Εκείνο, θέλει τα δάκρυά του στα μάτια των άλλων.

Τώρα, αν αγαπήσατε ένα κτήνος θέλει διερεύνηση.

Είναι εύκολη η διαπίστωση, δύσκολη όμως η αναγνώριση.

Γιατι δεν είναι ότι όλοι αγαπήσαμε

είναι  και ότι μπορεί να ξυπνήσει και το άλλο που κρύβουμε μέσα μας.

Και τότε κακό δικό Του.

Του κτήνους….  

Ιερογλυφικά στην άμμο

Πωλ Γκωγκέν. Ημέρα του Θεού. 1894.

Η θάλασσα είναι γαλήνια

σαν ένας μακρύς γαλάζιος αναστεναγμός.

Πάνω στον αμμόλοφο,

ξασπρισμένη από το χιόνι και τη βροχή,

η σκιά της πρώτης λεπίδας του γρασιδιού

κοφτερή, σαν τομή.

Από ποιον πλανήτη μάς έρχεσαι;

Τι φως εύχεσαι να βρεις στον ήλιο του μεσημεριού;

Ποιο σπίτι εγκατέλειψες

για να χτίσεις τούτο το φρούριο από άμμο;

Θα σε προσπεράσω αθόρυβα

και θα διαβάσω στα ίχνη των ποδιών του πουλιού

τα ιερογλυφικά

για να μάθω τις σκέψεις σου.

μτφρ: Γ. Χαβουτσάς